Transkateter Yöntemle Aort Kapak Değiştirilmesi (Replasmanı)

Transkateter Yöntemle Aort Kapak Değiştirilmesi (TAVI) denilen yöntem açık kalp ameliyatı yapılmadan, kateter yöntemi kullanılarak kalbe aort kapak takılması işlemidir. Bu işlem sırasında takılan kalp kapakları halen tüm dünyada ve ülkemizde kapak değişim ameliyatlarında kullanılan ve hayvanlardan (inek, domuz) elde edilen biyolojik kalp kapaklarıdır. TAVİ yönteminde bu biyolojik kapak, bir stent kılıf içerisine yerleştirilmekte ve stent açıldığında kapak takılan bölgeye sıkıca tutunup yerleştirilmektedir.

İşlem nasıl uygulanıyor?

İşlemin hazırlık aşamasında hastaya genel anestezik (uyutularak işlem yapılması) veya lokal anestezik (sadece o bölgeyi uyuşturan) madde enjekte edilir. Uyuşma veya tam uyutulma sağlandıktan sonra iğne ile kasık bölgesinden geçen atardamara girilir. Özel bir teknikle iğnenin girdiği yere işlem boyunca kalacak ve işlem sonunda çıkarılacak olan ve balonun ilerletilebileceği bir plastik boru sistemi yerleştirilir. Bu boru sisteminin yerleştirilmesi işlemi 2 türlü yapılabilir. Birinci yol cilt aracılığıyla, ikinci yol ise atardamarın cerrahi olarak açılıp görülmesiyle gerçekleşmektedir. Hangi yöntemin gerekeceği işlem öncesi yapılan tetkikler ve işlem sırasındaki değişkenlere göre belirlenir. Benzer bir plastik boru sistemi toplardamara da benzer şekilde cilt yolu ile cerrahi işlem yapılmaksızın yerleştirilir. Bu sistem içerisinden kalbe bir pil sisteminin kablosu gönderilir. Daha sonra atardamara yerleştirilen plastik boru sisteminin içerisinden uzun bir kılavuz tel kapağa gelinceye kadar damar boyunca kalbe doğru ilerletilir. Doktor teli görmek için röntgen ışınından yararlanan bir cihaz (skopi) kullanır. Tel doğru yere yerleştirildikten sonra, kapakta yeterli açıklık sağlanması amacıyla bir balon tel üzerinden ilerletilerek daralmış olan kapağın içine yerleştirilir. Tam bu sırada; kalp, toplardamara yerleştirilen, kalbin sağ karıncığına kadar uzanan pil kablosu ve hasta vücudunun dışındaki pil bataryası aracılığıyla hızlı şekilde uyarılır. Kalp o kadar hızlı uyarılmaktadır ki adeta hareketsiz kalmaktadır. Kalbin hareketinin kısıtlandığı bu pille uyarma aşamasında balon şişirilir, böylece kapak mümkün olduğunca genişletilir. Balon çıkartıldıktan sonra kalp pille tekrar uyarılır ve eş zamanlı olarak bu sefer yapay kalp kapağı genişletilen bölgeye özel bir teknikle yerleştirilir. İşlemin sonunda kılavuz tel çıkarılır. Kasığa yerleştirilmiş olan plastik boru sistemi de bir müddet sonra çıkarılır ve girişim yapılan bölge dikişler vasıtasıyla kapatılır.Eğer kasık bölgesinde veya kalbe ulaşmak için kullanılacak karın bölgesindeki damarlarda bir tıkanıklık varsa göğüs ön duvarındaki kol damarından ve ya doğrudan ana atardamardan(aort damarı) yaklaşık 4-5 cm’lik küçük bir kesi yapılarak kalbin uç kısmına ulaşılabilinmekte ve buradan kalbe ilerletilen kateter ile kapak yerleştirilebilmektedir.Hastalar TAVİ işleminden sonra 2-3 gün koroner yoğun bakımda tutulabilmektedir. Hastanede iken ve hastaneden taburcu olduktan sonraki en az 3 aylık süre boyunca hastalara 2 adet (aspirin ve klopidogrel) kan sulandırıcı ilaç verilmesi gerekmektedir.

Kimlere öneriliyor?

TAVİ yöntemi öncelikle, kapak takılması için açık ameliyatı kaldıramayacak kadar yüksek riskli olan hastalar için önerilmektedir. Bunun dışında açık ameliyat için herhangi bir engeli olan hastalarda da bu yöntem uygulanabilmektedir. Bu konuda özellikle çok yaşlı, akciğer, karaciğer veya böbrek fonksiyon bozukluğu olan hastalar ya da daha önceden başka açık kalp ameliyatı geçirmiş olan hastalar, açık ameliyat için yüksek riskli olarak kabul edilmektedir. TAVİ yönteminin, açık ameliyatın uygun olmadığı bu hastalarda yaşam süresinin uzatılması ve hastanın klinik durumunun iyileştirilmesi konularında etkili olduğu bilinmektedir. Bilinmesi gereken bir diğer konu ise; bu yöntem yaşlılığa bağlı kapağın yapısının bozulması ve kireçlenmesi nedeniyle oluşan ciddi aort darlığı (dejeneratif aort darlığı) olan hastalara uygulanabilmektedir. Romatizmal kalp hastalığı ve doğumsal yapısal bozukluklar gibi diğer ciddi aort darlığı nedenlerinde uygulanabilir bir yöntem değildir.

TAVİ yönteminde istenmeyen olaylar söz konusu olabilir mi? İşlemin riski nedir?

Bu işlemin riski kalbin pompalama gücüne, genel sağlık durumuna ve diğer organların ne kadar sağlıklı olduğuna bağlıdır. Bu işlemde ölüm ve maluliyet riski kardiyoloji alanında kullanılan diğer tanısal ve tedavi edici yöntemlere göre daha yüksektir. Yine cerrahiye alternatif olan bu yöntemin, zaten ameliyat yapılamayan ya da ameliyat riski yüksek hastalarda yapıldığı unutulmamalıdır. İşlem ve sonrasındaki 30 günlük süreçte ölüm oranı % 3-9 arasında değişmekte olup cerrahi müdahale ile benzerdir. Girişim yapılan damarlarda yırtılma, kanama olabilir(%15) ve buna bağlı cerrahi müdahale ve kan nakli gerekebilir. Kalbin yırtılması %1-10, atardamarın yarılması (diseksiyon) %1-2 ve kalp etrafında sıvı toplanması görülebilecek diğer komplikasyonlardır. Bu tür komplikasyonlar geliştiğinde acil şartlarda açık kalp cerrahisi gereksinimi olabilir. İşlem ve sonrası 1 aylık periyotta felç geçirme riski %4, kapakta orta-ciddi derecede kaçak yani yetmezlik meydana gelmesi %2-12 civarındadır. İşlem sonrası 1 yıllık dönemde takılan kapağın cinsine göre %6-16 arasında kalıcı pil takılması ihtiyacı doğabilir, diyaliz gerektiren böbrek yetmezliği bir yıllık süreçte %5 oranında gözlenmektedir. %5-10 oranında ani ölüm gelişme riski mevcuttur.